Αριθμός Πρωτ. 184
Ιωάννινα, 20 Αυγούστου 2009
ΠροςΙωάννινα, 20 Αυγούστου 2009
Το Υπουργείο ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
Γεν. Δ/νση Πολεοδομίας
(Δ/νση Πολ/κού Σχεδιασμού
Αμαλιάδος 17 – 115 23 – Αθήνα
ΘΕΜΑ: Θέσεις επί της Μελέτης του Ρυθμιστικού Σχεδίου Ιωαννίνων – Β΄ Φάση
ΣΧΕΤ: α) Διαβιβαστικό Α΄ Φάσης Ρυθμιστικού Σχεδίου, Αρ. Πρ. 31968 / 21.07.2008 / Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
β) Από 10.09.2008 έγγραφό μας «Απόψεις επί της Μελέτης του Ρυθμιστικού Σχεδίου Ιωαννίνων – Α΄ Φάση»
Αξιότιμοι Κύριοι
Από τη μελέτη του Α΄ Σταδίου του Ρυθμιστικού Σχεδίου Οικιστικού Συγκροτήματος Ιωαννίνων, τις επισημάνσεις της Υπηρεσίας σας στο (α) σχετικό, αλλά και τις δηλώσεις του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. Σταύρου Καλογιάννη, σχηματίσαμε την εντύπωση ότι το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. επιθυμεί επί τέλους την αποκατάσταση του οικοσυστήματος της Λίμνης Παμβώτιδας, όπως έπραξε στη Λίμνη Κάρλα διαθέτοντας το τεράστιο ποσό των 245 εκ. ευρώ και στη Λίμνη Πρέσπα όπου με το πρόγραμμα LIFE-ΦΥΣΗ αυξήθηκαν τα υγρά λιβάδια γύρω από τη λίμνη από 300 στα 1.000 στρέμματα, αποσπώντας Ευρωπαϊκή διάκριση.
Με απογοήτευση όμως διαπιστώσαμε στη Β΄ Φάση του Ρυθμιστικού Σχεδίου να υιοθετούνται από το Υπουργείο σας ρυθμίσεις καταστροφικές για το Λιμναίο Οικοσύστημα της Παμβώτιδας οι οποίες είναι άκρως αντίθετες προς το πνεύμα και τις κατευθύνσεις του Α΄ Σταδίου της μελέτης και του Ν. 2508 / 97 όπως:
1. Διατήρηση των αναχωμάτων Αμφιθέας και Ανατολής-Κατσικά, και κατασκευή ποδηλατόδρομων επ’ αυτών, καταστρέφοντας για πάντα τους σημαντικότατους υδροβιοτόπους της Λίμνης, των ρηχών εκτάσεων, των πλημμυριζόμενων υγρών λιβαδιών,
2. Χάραξη ποδηλατόδρομου με κατασκευή νέου αναχώματος μπαζώνοντας την όχθη της Λίμνης από τη θέση Ντραμπάτοβα μέχρι Αντλιοστάσιο Πόρου.
3. Πρόβλεψη κατασκευής εντός των υγροβιότοπων όπου χωροθετείται το Οικολογικό Πάρκο Παμβώτιδας ξενοδοχειακών, συνεδριακών και αθλητικών εγκαταστάσεων,
4. Καταστροφή και οικοδόμηση του βιότοπου Μάτσικα,
5. Ανυπαρξία πρόβλεψης για αποκατάσταση και προστασία των υγρότοπων της λίμνης Λαψίστας,
6. Ανυπαρξία ρύθμισης επανασύνδεσης της Λίμνης με τους υδροβιότοπους των περιοχών Αμφιθέας και Ανατολής-Κατσικά (2.500 και 3.500 στρέμματα) και επαναφορά στη φυσική της λειτουργία. Μήπως τα 6.000 στρέμματα υγρολίβαδα της Παμβώτιδας δεν έχουν αντίστοιχο οικολογικό ενδιαφέρον για το Υπουργείο σας;
Θα πρέπει λοιπόν να αποφασισθεί τι λίμνη θέλουμε. Θέλουμε λίμνη η οποία να λειτουργεί ως οικοσύστημα ή λίμνη ως λεκάνη νερού;
Σας καλούμε λοιπόν να λάβετε ξεκάθαρη θέση επί του θέματος αυτού.
Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη ”Μελέτη ανάπλασης-ανάδειξης-προστασίας της Λίμνης Παμβώτιδας και των περιμετρικών αυτής περιοχών” η οποία εγκρίθηκε με την αρ. πρ. ΟΙΚ 50665 / 4043 / 12.09.2001 απόφαση του Υπουργείου σας, η Μελέτη που συντάχθηκε από τη Γ.Γ. Περιφέρειας Ηπείρου Γ΄ Κ.Π.Σ. - ΠΕΠ ΗΠΕΙΡΟΥ το 2004 με τίτλο “ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑΣ”, ο ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑΣ, Επιστημονικοί Φορείς, η Κοινωνία των Ιωαννίνων, ο Σύλλογός μας και πολλοί άλλοι έχουν ταχθεί υπέρ της λειτουργίας της ιστορικής Λίμνης Παμβώτιδας ως Οικοσύστημα.
Άλλωστε την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων επιτάσσουν οι οδηγίες της Ε.Ε., ο Νόμος 1650/1986, η Σύμβαση του Ρίο για τη βιολογική ποικιλότητα την οποία η χώρα μας αποδεχόμενη το Διεθνές Δίκαιο επικύρωσε και έθεσε σε ισχύ με τον Ν. 2204/1994 και το άρθρο 24 του Συντάγματος, αποτελεί δε ευθύνη και υποχρέωση της Πολιτείας.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι το Υπουργείο σας δεν έχει αντίρρηση για την αποκατάσταση του οικοσυστήματος και τη φυσική λειτουργία της Παμβώτιδας και θα ανασκευάσει τις λαθεμένες ρυθμίσεις της Β΄ Φάσης του Ρυθμιστικού Σχεδίου, οι οποίες εάν εφαρμοσθούν θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε βάρος της Λίμνης και θα την καταδικάσουν για πάντα σε κλειστή δεξαμενή χωρίς ζωή και χωρίς μέλλον.
Συνεπώς για την επαναλειτουργία των βιοτόπων, οι οποίοι φιλοξενούν σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας (σχετικά κεφάλαιο ΑΙΙ.1.2 Χλωρίδα-Πανίδα-Βιοποικιλότητα της Α΄ Φάσης Ρυθμιστικού Σχεδίου) για τη διατήρηση των οποίων υπάρχει μεγάλο κοινοτικό ενδιαφέρον, επιβάλλεται να καταστραφούν ολοσχερώς και να απομακρυνθούν τα άχρηστα πλέον αναχώματα Αμφιθέας και Ανατολής - Κατσικά.
Τα αναχώματα αυτά απέκοψαν την επικοινωνία της Λίμνης με τους υδροβιότοπους. Απέκοψαν την επικοινωνία της Λίμνης με τις αμφίδρομες πηγές Σεντινίκου, Κιόσκι και Μπλίτς του όρους Μιτσικέλι οι οποίες τροφοδοτούσαν τη Λίμνη με 37,5 εκ. κυβικά μέτρα πηγαίων υδάτων, βοηθώντας στην αυτοκάθαρσή της. Περιόρισαν την έκταση της Λίμνης κατά 6.000 στρέμματα ελαττώνοντας την υδροχωρητικότητά της κατά 10%-15%.
Η καταλαμβανόμενη επιφάνεια των ιδίων των αναχωμάτων συνολικού μήκους 5,500 km (2.200 m Αμφιθέας και 3.300 m Ανατολής - Κατσικά) και πλάτους στον πυθμένα περί τα 12 m και την επιφάνεια 6 m μείωσε έτι περισσότερο την υδροχωρητικότητα της Λίμνης.
Το μήκους 3.300 m ανάχωμα Ανατολής - Κατσικά στέρησε από τη Λίμνη τη δυνατότητα αυτοκαθαρισμού, όπως γινόταν στο παρελθόν με το ξέβρασμα απορριμμάτων καθώς και της αυτόματης οξυγόνωσης της λίμνης στις ακτές - παραλία και λιβάδια, με τους συχνούς βόρειας κατεύθυνσης ανέμους.
Κατόπιν των ανωτέρω, για την ουσιαστική προστασία της λίμνης και την αποκατάσταση του οικοσυστήματός της παρακαλούμε όπως στην τελική φάση του Ρυθμιστικού Σχεδίου προβείτε στις κατωτέρω ρυθμίσεις:
- Την κατάργηση του μήκους 2,2 km αναχώματος Αμφιθέας προκειμένου να γίνεται ανεμπόδιστα η επικοινωνία της Λίμνης με τις αμφίδρομες πηγές Μιτσικελίου και τον εκτάσεως 2.500 στρεμμάτων σημαντικότατο υδροβιότοπο (βάλτος).
- Την κατάργηση του μήκους 3,3 km αναχώματος Ανατολής - Κατσικά προκειμένου να γίνεται ανεμπόδιστα η επικοινωνία της Λίμνης με τα εκτάσεως 3.500 στρέμματα αβαθή υγρολίβαδα και την επανάκτηση της δυνατότητας αυτοκαθαρισμού και οξυγόνωσής της.
Έτσι θα ξαναζωντανέψει η πλουσιότατη υδροχλωρίδα η οποία έδινε ξεχωριστή ομορφιά και θα επανακάμψει η άλλοτε πλουσιότατη και αξιόλογη πανίδα από Αμφίβια, Ερπετά, Θηλαστικά, Ιχθείς, Ασπόνδυλα και Ορνιθοπανίδα, καταγραμμένα ή μη είδη όπως αυτά αναφέρονται στο Διαχειριστικό Σχέδιο Λίμνης Παμβώτιδας.
Η περιοχή αυτή ήταν και θα ξαναγίνει αξιόλογος βιότοπος αναπαραγωγής και εκκόλαψης, και φυσικό τοπίο απείρου κάλλους
- Τον χαρακτηρισμό ως περιοχή απολύτου προστασίας του άρθρου 18 του Ν. 1650/86 του ανωτέρω υδροβιότοπου των 3.500 στρεμμάτων περιοχής Ανατολής-Κατσικά σε βάθος 300 έως 400 μέτρων από τη σημερινή θέση του αναχώματος.
Στην περιοχή του εν λόγω υδροβιότοπου θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο Υδροβιολογικό Πάρκο. Οποιασδήποτε άλλης μορφής Οικολογικά και Μητροπολιτικά Πάρκα θα μπορούσαν να ενταχθούν σε εκτάσεις πέραν της περιοχής του υδροβιότοπου.
- Την χάραξη των πεζόδρομων-ποδηλατόδρομων έξω από τους υγροβιότοπους, στον περίγυρό τους ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία τους.
- Τον επαναχαρακτηρισμό του βιοτόπου Μάτσικα, ως περιοχή προστασίας της φύσης σύμφωνα με τα άρθρα 18 και 19 του Ν.1650/86 (περιοχή που αναφέρεται με στοιχείο 4 στο Π.Δ. 05.05.1989 (ΦΕΚ 297Δ)). Ο βιότοπος Μάτσικα είχε αποχαρακτηρισθεί από περιοχή προστασίας της φύσης σε περιοχή με στοιχείο 2β στην οποία όμως δεν παρέχεται ουδεμία προστασία της φύσης με το Π.Δ. 30.03.1993 (ΦΕΚ 389 Δ), ενέργεια καταστροφική για το φυσικό περιβάλλον της πόλεως και της Λίμνης. Ο αποχαρακτηρισμός αυτός ήταν παράνομος διότι παρέβηκε:
- το άρθρο 24 του Συντάγματος που απαγορεύει ρητώς την όποια επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος, και
- τις διατάξεις της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα του Ρίο ντε Τζανέϊρο, που η χώρα μας έχει επικυρώσει και θέσει σε ισχύ.
- Την επαναδημιουργία και αποκατάσταση των υγρότοπων της Λίμνης Λαψίστας, στα σημεία εκείνα όπου υπάρχουν ακόμη οι παλιές πηγές με αρκετά κατάλοιπα υδροχλωρίδας και υδροπανίδας, ώστε να ξαναγίνει φυσικό εκκολαπτήριο και τόπος αναπαραγωγής.
Τέτοια σημεία είναι οι Χωνεύτρες Ραϊδιού, η Ανάβρα Ασφάκας, οι Χωνεύτρες Μύλων, η Τούμπα (η οποία είναι διαμορφωμένη σε φυσική λιμνούλα – κατάλοιπο της παλιάς λίμνης), το Κρυονέρι και η Ανάβρα της Ασφάκας, οι πηγές Κρύας, και αλλού εκεί όπου ακόμη υπάρχουν κάποια κατάλοιπα των παλιών πλούσιων υγρότοπων, θέσεις όπου συνήθως λιμνάζουν νερά με τις πρώτες βροχές και είναι σχεδόν ακατάλληλες για καλλιέργειες.
Οι ανωτέρω υγρότοποι θα πρέπει να συνδέονται τόσο μεταξύ τους όσο και με τη Λίμνη των Ιωαννίνων με αύλακα. Ο αύλακας αυτός θα είναι ο φυσικός διάδρομος εμπλουτισμού της Παμβώτιδα όπως παλαιά με ψάρια, αλλά και με νεαρά άτομα χελιών από τον ποταμό Καλαμά μέσω της Λίμνης Λαψίστας, δίοδος που έχει διακοπεί την δεκαετία του 1960.
- Τη σήμανση στα σχέδια του Ρυθμιστικού των αναφερόμενων στις προηγούμενες παραγράφους υγρότοπων - υγρολίβαδων, καθώς και του υγρότοπου Βρέλλη και της καταβόθρας Βοϊνίκοβας, με την ένδειξη “Λίμνη & Υγροβιότοποι” και την ένταξή τους στο καθεστώς απόλυτης προστασίας της φύσης, σύμφωνα με τα άρθρα 18 και 19 του Ν. 1650/1986 “Για την προστασία του περιβάλλοντος”.
Αξιότιμοι Κύριοι,
Η Λίμνη μας δεν είναι ένας απλός βιότοπος που χρειάζεται προστασία, αλλά είναι ένα πραγματικό δώρο Θεού για την πόλη μας. Η Παμβώτιδα στολίζει τα Γιάννινα και τα καθιστά πόλο έλξης εκατοντάδων χιλιάδων τουριστών σε όλη τη διάρκεια του έτους. Με τις παραδόσεις και τους θρύλους της, δίνει ζωή στα Γιάννινα και στηρίζει οικονομικά χιλιάδες οικογένειες.
Μόνο η λειτουργία της Λίμνης ως οικοσύστημα μπορεί να εξασφαλίσει τη βιοποικιλότητά του, ώστε να συνεχίσει να έχει τον σημαντικότατο ρόλο στη ζωή των κατοίκων του λεκανοπεδίου, αυτόν του άμεσου ή έμμεσου πόρου διαβίωσης.
Η αποκατάσταση του οικοσυστήματος της Λίμνης μας, αποτελεί ένα από τα σημαντικά ενδιαφέροντα και αιτήματα της Γιαννιώτικης κοινωνίας και του Συλλόγου μας και προσβλέπουμε στην ικανοποίησή του μέσω του Ρυθμιστικού Σχεδίου. Ευελπιστούμε λοιπόν ότι οι ανωτέρω προτεινόμενες ρυθμίσεις θα γίνουν αποδεκτές από το Υπουργείο Σας, ώστε να μη βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση να προσφύγουμε για την ικανοποίησή των στο Σ.τ.Ε. και στην Ε.Ε.
Πέραν των ως άνω αναφερόμενων για τη Λίμνη παρακαλούμε όπως στην τελική φάση του Ρυθμιστικού Σχεδίου προβείτε και στις κατωτέρω ρυθμίσεις:
- Διατήρηση της πρόβλεψης της Α΄ Φάσης του Ρυθμιστικού Σχεδίου αναβάθμισης και επέκτασης του Αισθητικού Δάσους Ιωαννίνων, με την προστασία του ορεινού τοπίου δυτικά του αισθητικού δάσους στην περιοχή του οικισμού Άμμος έως τον περιφερειακό δακτύλιο, με τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως Αστικό Πράσινο.
- Επέκταση του Ρυθμιστικού σχεδίου στις περιοχές του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, Επισκοπικού, Κρυφοβό, Ραβένια, Αποθήκες Πυρομαχικών. Οι περιοχές αυτές συνδέονται άμεσα με τον Υγρότοπο Βρέλλη, καθώς ο συγκεκριμένος υγρότοπος είναι υρδοσυλλέκτης-εκτονωτής όλων των ομβρίων υδάτων των περιοχών αυτών. Συνεπώς η μη περίληψή των ανωτέρω περιοχών στο Ρυθμιστικό Σχέδιο, με σχεδιασμό για την ορθή παροχέτευση αυτών των υδάτων συνιστά σημαντική παράληψη.
- Διατήρηση του ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΚΑΤΣΙΚΑ καθώς:
- Το Αεροδρόμιο Κατσικά μισθώνεται από το Αεροπορικό Αεραθλητικό Κέντρο Ηπείρου (ΑΕΡ.Α.Κ.Η), μέλος της ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας (ΕΛ.Α.Ο) και αναγνωρισμένο από την Γ.Γ. Αθλητισμού. Χρησιμοποιείται δε και από άλλα αεραθλητικά σωματεία, από υπερελαφρά αεροσκάφη, αεροπτεριστές, ανεμόπτερα, παρά-πέντε και μοντελιστές.
- Οι αερολέσχες αποδεδειγμένα παράγουν κοινωφελές έργο όσον αφορά την Προστασία Εθνικού πλούτου με εθελοντική κοινωνική προσφορά στην προστασία του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, με περιπολίες και αναγνωριστικές πτήσεις όσον αφορά Πυρκαγιές, Σεισμούς, Πλημμύρες, Χιονοπτώσεις κλπ, ενώ με αναγνωριστικές πτήσεις και αεροφωτογραφίες συνεισφέρουν στη διάσωση Δημόσιας Περιουσίας από καταπατήσεις.
- Συνεργάζονται και υποστηρίζουν την Πολιτική Προστασία σε κάθε περιοχή αρμοδιότητάς τους. Στα toll των εγκαταστάσεων του ιδρύματος παλινοστούντων, το οποίο καταλαμβάνει 80 στρέμματα του αεροδρομίου Κατσικά, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων φυλάσσει σκηνές και εξοπλισμό για αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Ο χώρος του αεροδρομίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο κέντρο Πολιτικής Προστασίας. Όπως προβλέπεται και από το σχέδιο Ξενοκράτης είναι απόλυτα απαραίτητοι οι χώροι συγκέντρωσης πληθυσμού με δυνατότητες πρόσβασης και διαφυγής.
- Το αεροδρόμιο έχει ιστορική αξία καθώς χρησιμοποιήθηκε κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Η χρήση αεροσκαφών κατά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων το 1912-13 (μόλις εννέα χρόνια μετά τους αδελφούς Wright), κατεγράφη στα παγκόσμια αεροπορικά χρονικά ως η πρώτη εφαρμογή του αεροπλάνου σε πολεμικές επιχειρήσεις, με εναέρια παρατήρηση, από αέρος βομβαρδισμό και από αέρος υποστήριξη πολιορκημένης περιοχής.
Στα Ιωάννινα καταγράφεται και η πρώτη ανύψωση αερόστατου στην περιοχή του Ελληνικού χώρου, το 1803 από τον Αλή Πασά.
- Το Αεροδρόμιο Κατσικά είναι το μοναδικό αεροδρόμιο όπου μπορεί να αναπτυχθεί ο Αεραθλητισμός και η Γενική αεροπορία στην πόλη μας. Σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο ανάγλυφο του λεκανοπεδίου θα μπορούσε να προσελκύσει ειδικό τουρισμό υψηλού επιπέδου, καθιστώντας τα Ιωάννινα πόλο έλξης Αεραθλητισμού παγκοσμίως.
- Συνεπώς η διατήρηση και αναβάθμιση του Αεροδρομίου Κατσικά είναι επιβεβλημένη, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του Αεραθηλιτισμού, δραστηριότητα συνώνυμη με τον πολιτισμό, την επικοινωνία, την έρευνα και την ανάπτυξη.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο,
Ο Πρόεδρος Ο Γραμματέας
Αριστείδης Σωτηριάδης Κωνσταντίνος Σακκάς
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
1. Υφυπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε
Κ. Σταύρο Καλογιάννη
(ενταύθα)
2. Ε.D.P . S.A.
Κ. Μάρθα Χουσιανάκου
Ομήρου 60, Τ.Κ. 171 21 - Νέα Σμύρνη
3. Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας.
(ενταύθα)
